Author: kinopravda

Vladimir “Vlada” Petrić (11. mart 1928, Prnjavor, Kraljevina Jugoslavija – 13. novembar 2019, Beograd, Srbija) bio je istaknuti teoretičar, istoričar i estetičar filma, profesor Harvardovog univerziteta i suosnivač Harvardskog filmskog arhiva. Profesor Petrić je prvi naučnik koji je stekao zvanje doktora filmologije u Sjedinjenim Američkim Državama, na Njujorškom univerzitetu, 1973. godine. Na početku svoje stvaralačke karijere bavio se filmskom, televizijskom i pozorišnom režijom, da bi se kasnije usredsredio na eksperimentalni film u raznim formama. Dobitnik je niza nagrada u zemlji i inostranstvu, među kojima i prestižnu nagradu njujorškog Antologijskog filmskog arhiva (2011), kao i Sretenjski orden (2019), odlikovanje Republike Srbije iz oblasti kulturnih, prosvetnih i humanitarnih delatnosti. Naučna istraživanja koja je vršio g. Petrić na polju američke i sovjetske kinomatografije predstavljaju vrhunska dostignuća u sferi filmskih nauka (filmologije).

Vlada Petrić je pohađao prva dva razreda osnovne škole u Bosanskom Prnjavoru. Pred Drugi svetski rat, učio je gimnaziju u Bosankoj Gradiški, odakle je zajedno sa porodicom proteran u Srbiju. NJegov otac dobio je zaposlenje kao geodet u Pančevu, gde Petrić završava gimnaziju i polaže veliku maturu 1948. godine. Kao gimnazijalac bio je član Dramskog studija pri tadašnjem Pančevačkom pozorištu, kojim je rukovodio poznati ruski reditelj i pedagog Aleksanadr Vereščagin. Godine 1949, položio je prijemni ispit u Dramskom studiju Narodnog pozorišta u Beogradu i u Visokoj filmskoj školi (u Tolstojevoj ulici na Dedinju). Iako je pozorište bilo njegova „prva ljubav”, Petrić se ipak opredelio za Visoku filmsku školu, kojom je tada rukovodio zagrebački pozorišni glumac Vjekoslav Afrić, reditelj prvog jugoslovenskog igranog filma, Slavica (1946). Posle pripajanja Visoke filmske škole sa Akademijom za pozorište, film, radio i televiziju, g. Petrić postaje asistent kod Vjekoslava Afrića (klasa režije) i Josipa Kulundžića (klasa glume), istovremeno nastavljajući studije na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu, gde diplomira na odseku za Engleski jezik i književnost 1956. godine, a dve godine kasnije, 1958, diplomira pozorišnu režiju u klasi Josipa Kulundžića. Godine 1959, postaje vandredni profesor istorije filma na Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju, a naredne godine dobija zvanje redovnog profesora.

Kao reditelj na Radio Televiziji Beograd radio je od njenog osnivanja, 1958. godine. Učestvovao je u realizaciji i izvođenju prvog televizijskog programa (prenos pozorišne pradstave obavljen je 28. decembra 1958. godine). Bila je to predstava Ateljea 212, LJubovnaja zavist čerez jedne cipele, Joakima Vujića, u adaptaciji i režiji Vlade Petrića. Sa ovom predstavom, Petrić je dobio nagradu za režiju na Sterijinom pozorju (1959). U periodu od 1960. do 1965. rukovodio je filmskim odeljenjem na Radio Televiziji Beograd; bio je urednik filmskog programa i reditelj dramskih emisija. Na sceni Srpskog narodnog pozorišta režirao je ritualnu dramu Slovo svetlosti, po tekstu koji je priredio Zoran Mišić, muziku je napisala LJubica Marić, a glavnu ulogu igrao je Raša Plaović. U rukopisnoj ostavštini g. Petrića nalazi se obimna hronika o procesu nastajanja ovog eksperimentalnog scenskog ostvarenja.